با خواندن اين عنوان ممكن است بعضي از شما فكر كنيد مگر تفاوتي بين فرآيند فروش (Sales Process) و متدولوژي فروش (Sales Methodology) وجود دارد؟ بله قطعا اين دو با يكديگر متفاوت هستند. فرآيند فروش و متدولوژي فروش از مفاهيم پايه فروش سازماني محسوب مي‌شوند و لازم است شما به عنوان يك فروشنده اين مفاهيم را بشناسيد، كاربردهاي آنها را بدانيد و بتوانيد تفاوت‌ آنها را تشخيص دهيد.

فرآيند فروش چيست؟

فرآيند فروش يك راهنما براي هدايت كارشناس فروش است كه بتواند با كمك آن فرآيندهاي خريد مشتريان را تسهيل كند. فرآيند فروش فقط روي معامله‌هاي فروش و فرصت‌ها تمركز دارد.

برچسب زدن معامله‌هاي فروش با مراحل فرآيند فروش به فروشندگان كمك مي‌كند تا فرصت‌هايي را كه به صورت دلخواه در دسترس قرار مي‌گيرند، شناسايي و تعيين كنند. فرآيند فروش فروشندگان را از طريق مجموعه فعاليت‌هايي كه براي ارتقاي فروش به آنها نياز دارند، راهنمايي مي‌كند.

يك فرآيند فروش بايد به اين سوالات پاسخ دهد: آيا نرخ سود كسب‌وكار را بهبود مي‌بخشد؟ آيا كمك مي‌كند چرخه خريد/ فروش خلاصه‌تر يا كوتاه‌تر شود؟ آيا كمك مي‌كند ارزش معامله‌هاي فروش يا سودآوري به حداكثر برسد؟ اگر يك فرآيند فروش اين نتايج را به همراه نداشته باشد، قطعا عملكرد نادرستي داشته است.

آيا فرآيند فروش ايدئال وجود دارد؟

فرآيند فروش مختص شركت يا سازمان است. فرآيند فروش بر اساس مواردي انجام مي‌شود كه يكي از آنها سابقه طولاني كسب‌وكار به عنوان يك سازمان است. فرآيند فروش بايد نشان‌دهنده بهترين تجارب جمعي باشد كه ما از تجزيه و تحليل موفقيت‌هايمان به دست آورده‌ايم يا از بررسي شكست‌هايمان آموخته‌ايم.

اما به اين نكته توجه داشته باشيد كه فرآيند فروش براي هر شركتي منحصربه‌فرد است. فرآيندهاي فروش براي كسب‌وكار ما تاثير خوبي دارند، با استراتژي‌هاي ما متناسب هستند، به جذب مشتريان بالفعل كمك مي‌كنند و با فرهنگ و ارزش‌هاي سازمان ما مطابقت دارند.

به همين دليل است كه هر شركت فرآيند فروش منحصربه‌فردي دارد. هر شركتي استراتژي‌هاي مختلف، فرهنگ‌هاي مختلف و ارزش‌هاي مختلف دارد. آنچه تجارت خوب و مشتري عالي براي يك شركت تلقي مي‌شود ممكن است براي كسب‌وكار ديگري وحشتناك باشد.

متدولوژي فروش چيست؟

متدولوژي‌هاي فروش متفاوت هستند و معمولا توسط فروشندگان يا مشاوران فروش توسعه مي‌يابند. متدولوژي‌هاي فروش رويكردهايي منحصربه‌فرد براي اثربخشي فروش و توسعه مهارت‌هاي فروش ارائه مي‌كنند. متدولوژي‌هاي فروش مهمي وجود دارند كه از آنها با اين نام‌هاي بزرگ ياد مي‌شود: متدولوژي راهكار فروش، فروش با تمركز بر مشتري، فروش تحريك‌آميز، فروش SPIN، فروش مبتني بر بينش، فروش چالش‌گر، متدولوژي مشاوره فروش و… .

بسياري از متدولوژي‌هاي فروش با تمركز خاصي آغاز شده‌ است. براي مثال متدولوژي فروش SPIN با تمركز بر كشف و روش‌شناسي بر پايه پرسش براي بررسي و درك مشكلات مشتري آغاز شد.

برخي متدولوژي‌هاي فروش تمايل دارند بيشتر روي قسمت خاصي از فرآيند فروش تمركز داشته باشند. براي مثال متدولوژي فروش چالش‌گر بينشي را براي مشتري ايجاد مي‌كند تا او را به سمت اقدام كردن تشويق كند. برخي از متدولوژي‌هاي فروش روي مذاكره تمركز دارند كه در پايان فرآيند فروش اتفاق مي‌افتد.

چگونه فرآيند فروش يك كسب‌وكار با متدولوژي فروش آن متناسب باشد؟

متدولوژي‌هاي فروش اغلب با فرآيند فروش اشتباه گرفته مي‌شود، اما همانطور كه توضيح داده شد آنها با يكديگر تفاوت دارند. هر فروشنده يك فرآيند عمومي را در روش خود در نظر مي‌گيرد، بنابراين اگر يك سازمان فرآيند فروش نداشته باشد مي‌تواند از فرآيند فروش عمومي استفاده كند.

اما در اينجا مشكلي در فرآيند فروش عمومي وجود دارد. فرآيند فروش عمومي براي همه كسب‌وكارها نظير فروش ماشين‌آلات، پيشنهاد سرمايه‌گذاري يا فروش تجهيزات معدن به يك روش عمل مي‌كند و اين مطلوب نيست.

مشكل ديگر فرآيند فروش عمومي اين است كه در صورتي كه شركت ما فرآيند فروش نداشته باشد و نزديك‌ترين رقيب حرفه‌اي ما نيز فاقد فرآيند فروش باشد، هر دو از يك فرآيند فروش عمومي استفاده مي‌كنيم كه باعث مي‌شود وجه تمايزي نداشته باشيم.

اكنون مي‌توانيد مشكل عدم استفاده از يك فرآيند فروش منحصربه‌فرد را ببينيد. اگر متدولوژي فروش را تهيه كنيم بايد فروشنده را متقاعد كنيم كه روش خود را با فرآيند فروش ما تطبيق دهد نه با فرآيند فروش عمومي. اگر اين كار را انجام ندهيم فروشندگان را سردرگم كرده و قطعا بهترين نتايج ممكن را كسب نخواهيم كرد.

كدام متدولوژي فروش براي كسب‌وكار ما مناسب است؟

كدام متدولوژي فروش را خريداري مي‌كنيد؟ انتخاب متدولوژي فروش مناسب به عوامل مختلفي بستگي دارد. تفاوت ميان متدولوژي‌هاي فروش معمولا كوچك و نامحسوس هستند. بهتر است متدولوژي فروشي را انتخاب كنيد كه متناسب با اولويت‌هاي فعلي شما باشد. برخي از آنها در تكنيك‌هاي پرسش قوي‌تر هستند، برخي ديگر براي توسعه حساب‌هاي بزرگ بهينه‌سازي شده‌اند و برخي ديگر براي استراتژي معامله و مديريت كانال ارتباطي در نظر گرفته مي‌شوند. نيازهاي شما با گذشت زمان متفاوت خواهد بود، بنابراين از متدولوژي فروشي استفاده كنيد كه متناسب با اولويت‌ها و نيازهاي فعلي شما باشد.

استراتژي ديگر اين است كه از چندين متدولوژي فروش بهترين استفاده را كنيد و متدولوژي منحصربه‌فرد خود را ايجاد كنيد. شركت‌هايي وجود دارند كه به طور هدفمندي از چند متدولوژي فروش استفاده مي‌كنند. ممكن است در طول يك سال از يك متدولوژي فروش استفاده كنند و براي دو سال بعد متدولوژي فروش ديگري انتخاب كنند. سپس بهترين بخش‌هايي را كه در كار آنها نتايج مثبتي به همراه داشته در هم ادغام مي‌كنند و متدولوژي تركيبي فروش را ايجاد مي‌كنند. اين روش استراتژي قدرتمندي است اما حتي شركت‌هاي بزرگ نيز در استفاده از اين رويكرد احتياط مي‌كنند.

متدولوژي تركيبي فروش، توانايي كسب‌وكارها را براي اجراي برنامه افزايش مي‌دهد و مي‌تواند سطح بسيار بالاتري از عملكرد را فراهم كند.

فرآيند فروش يا متدولوژي فروش؟

بنابراين آيا ما به يك فرآيند فروش يا يك متدولوژي فروش نياز داريم؟ پاسخ قطعي اين است كه ما به هر دو نياز داريم. اطمينان حاصل كنيد كه براي درك و تعيين فرآيند فروش شخصي كسب‌وكار خود، وقت مناسبي را سرمايه‌گذاري مي‌كنيد. اين موضوع سنگ‌بناي موفقيت و تمايز شما محسوب مي‌شود.

اطمينان حاصل كنيد كه متدولوژي فروش كسب‌وكارتان با فرآيند فروش آن ادغام شده است. فراموش نكنيد سرمايه‌گذاري در فروش خود را با ادغام آن در سيستم‌ها، فرآيندها، ابزارها و مهم‌تر از همه استراتژي‌هاي رهبري تقويت كنيد.

بيشتر بخوانيد: